Regulamin pracy nie może zobowiązywać do okazania certyfikatu szczepień

Pewien pracodawca nałożył na dwóch pracowników kary porządkowe upomnienia za stawienie się w pracy bez okazania wyników “szybkiego testu antygenowego” oraz certyfikatu szczepień.

W dniu 19 sierpnia 2021 roku Dyrektor (…) wydał zarządzenie nr (…), zgodnie z którym m.in. warunkiem przystąpienia artysty do prób i nagrań audiowizualnych jest okazanie certyfikatu szczepienia i wypełnienie oświadczenia zdrowotnego, a w przypadku osób niezaszczepionych poddanie się szybkiemu testowi antygenowemu oraz wypełnienie oświadczenia zdrowotnego. Taki artysta, który otrzyma pozytywny wynik szybkiego testu antygenowego nie może przystąpić do pracy.

Pracownicy, którzy nie okazali żądanych od nich dokumentów co spowodowało, że zostali “odsunięci od wykonania pracy tytułem przestoju z winy pracowników”.

Pracodawca zapowiedział nałożenie na nich kar porządkowych, co też uczynił, a po złożeniu sprzeciwu przez pracowników, zmienił kary porządkowe na kary upomnienia.

I to właśnie te kary upomnienia Sąd Rejonowy uchylił, a w obszernym uzasadnieniu wskazał powody, które stały za takim rozstrzygnięciem.

Sąd Rejonowy wskazał, że:

W ustalonym stanie faktycznym powodowie nie zastosowali się do polecenia pracodawcy ujętego w zarządzeniu nr (…) z dnia 19 sierpnia 2021 roku. Stwierdzić należy, że owo polecenie było sprzeczne z przepisami prawa. Stosownie do treści art. 100 § 1 k.p., pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.

Wbrew więc temu, co podniosła strona pozwana w uzasadnieniu odpowiedzi na pozew (k. 64), pracownicy nie mają obowiązku wykonywać poleceń służbowych przełożonych nie tylko wtedy, gdy wykonanie takich poleceń stanowiłoby przestępstwo, ale w każdej sytuacji, w której polecenie pracodawcy jest sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Przykładowo, pracownik może odmówić wykonania polecenia pracodawcy zobowiązującego pracownika do sfinansowania z własnych środków szkolenia pracowników tego pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Takie polecenie bowiem narusza przepis art. 207 § 21 k.p..

Sąd odniósł się także do przetwarzania przez pracodawcę danych dotyczących zdrowia:

W myśl art. 9 ust. 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 roku w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (dalej: „RODO”), zabrania się przetwarzania danych dotyczących zdrowia osoby fizycznej. Wymogi ujęte w punkcie 1 podpunkcie 1 zarządzenia Dyrektora (…) nr (…) odnoszą się do danych dotyczących zdrowia osoby fizycznej w rozumieniu art. 4 ust. 15 RODO.

Pracodawca nie może zatem wymagać od pracowników informacji o tym, którzy z pracowników poddali się określonemu zabiegowi profilaktycznemu, czy wykazywania negatywnego wyniku „szybkiego testu antygenowego” (punkt 2 podpunkt 1 zarządzenia Dyrektora (…) nr (…)), wreszcie składania przez nich bliżej nieokreślonego „oświadczenia zdrowotnego”. Wymóg okazania „certyfikatów szczepienia”, wyników „szybkiego testu antygenowego”, czy też wypełnienie „oświadczenia zdrowotnego” jest niczym innym, jak właśnie tego typu zabronioną praktyką.

A konkluzja jest taka:

W tym stanie prawnym nie sposób nie traktować postępowania pozwanego pracodawcy (punkt 1 podpunkt 1 zarządzenia nr (…)), wymagającego od pracowników okazywania „certyfikatów szczepienia” i odmiennego traktowania w zatrudnieniu „osób zaszczepionych” od „osób niezaszczepionych” (niezależnie od tego, że jak wyżej wskazano, z odmowy przez pracownika okazania „certyfikatu” nie sposób logicznie wnioskować o niepoddaniu się przez niego określonemu zabiegowi profilaktycznemu) – jako godzącego w zasady konstytucyjne (zwłaszcza art. 31 ust. 2 zdanie drugie oraz art. 32 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej), jak też jako nieuprawnionego różnicowania pracowników w rozumieniu art. 113 k.p..