Dane osobowe na wokandzie – Sąd Rejonowy oddala powództwo

Sąd Rejonowy oddalił powództwo o zapłatę 11 000 zł zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wytoczone przeciwko Skarbowi Państwa (innemu Sądowi Rejonowemu).

W uzasadnieniu powódka wyjaśniła, że na skutek nieprawidłowego zachowania i postępowania pozwanego Sądu doznała krzywdy i cierpień, zostały naruszone jej dobre imię, godność, a także „liczne dobra osobiste”.

W ocenie osoby wnoszącej powództwo Sąd Rejonowy reprezentowany przez Skarg Państwa:

nieprawidłowo się zachował, ponieważ powódka wielokrotnie została wymieniona z imienia i nazwiska na wokandzie w sprawie o umieszczenie jej w szpitalu psychiatrycznym, co sugerowało, że jest osobą chorą psychicznie. Powódka wskazała przy tym, że w sprawie nie zostało wykazane, aby była chora psychicznie a w postępowaniu uczestniczyła już jako osoba zwolniona ze szpitala. Podniosła, że sędzia Sądu Rejonowego dla Łodzi (…) niewłaściwie postąpiła i dokonała nieuprawnionej konwersji na przymusową obserwację w trybie art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie psychicznego zaś Sąd Okręgowy stwierdził brak podstaw do umieszczenia powódki w szpitalu psychiatrycznym. Powódka oświadczyła, że doznała „najwyższego upokorzenia”.

Stan faktyczny prezentuje się następująco:

Z udziałem powódki toczyła się przed Sądem Rejonowym dla Łodzi – Ś. w Ł. sprawa z zawiadomienia Dyrektora Szpitala im. (…) w Ł. o przyjęcie do szpitala psychiatrycznego B. S. bez jej zgody.

Postanowieniem z dnia 17 lipca 2014 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Ś. w Ł. ustalił, że przyjęcie B. S. do szpitala psychiatrycznego im. J. B. w Ł. w dniu 11 sierpnia 2013 roku było zasadne z tą tylko zmianą, że jako podstawę prawną wskazał art. 24 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. Na wokandzie sądowej widniało oznaczenie imienia i nazwiska powódki, przedmiot sprawy, nadto sygn. akt, oznaczenie godziny, o której sprawa ma być rozpoznana oraz dane sędziego referenta.

W rozpoznawanej sprawie B. S. dochodziła zadośćuczynienia pieniężnego w związku z naruszeniem jej dóbr osobistych: godności, dobrego imienia. Powyższe wiązała z bezprawnym w jej ocenie działaniem strony pozwanej, która w toku prowadzonego z udziałem powódki postępowania sadowego oznaczyła na wokandzie sądowej jej imię i nazwisko oraz przedmiot sprawy. Konsekwencją powyższego była możliwość zapoznania się z treścią wokandy przez postronne, osoby trzecie i przez to utrata dobrego imienia powódki.

W zakresie ochrony danych osobowych Sąd wskazał:

W dalszej kolejności przypomnienia wymaga, że w okresie procedowania przez pozwany Sąd Rejonowy dla Łodzi-Ś. w Łodzi sprawy powódki uprawnienie obywateli do ochrony ich prywatności regulowała ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku o ochronie danych osobowych. Zgodnie z art. 1 tej ustawy każdy miał prawo do ochrony danych osobowych dotyczących jego osoby, a przetwarzanie danych (przez co należy rozumieć udostępnianie ich osobom trzecim) mogło mieć miejsce ze względu na dobro publiczne, dobro osoby, której dane dotyczą, lub dobro osób trzecich w zakresie określonym przepisami prawa. Ustawa uzależniała legalność przetwarzania danych tzw. zwykłych (imię i nazwisko, adres zamieszkania) od spełnienia przez administratora danych jednej z przesłanek wymienionych w art. 23 ust. 1. Dopuszczała możliwość upublicznienia danych m.in. wtedy, gdy było to niezbędne dla zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa (art. 23 ust. 1 pkt 2).

Powództwo nie było zasadne i nie zasługiwało na uwzględnienie.

W rozpoznawanej sprawie B. S. dochodziła zadośćuczynienia pieniężnego w związku z naruszeniem jej dóbr osobistych: godności, dobrego imienia. Powyższe wiązała z bezprawnym w jej ocenie działaniem strony pozwanej, która w toku prowadzonego z udziałem powódki postępowania sadowego oznaczyła na wokandzie sądowej jej imię i nazwisko oraz przedmiot sprawy. Konsekwencją powyższego była możliwość zapoznania się z treścią wokandy przez postronne, osoby trzecie i przez to utrata dobrego imienia powódki.

Zgodnie z art. 24 § 1 k.c. ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne, zaś w razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

Paragraf 2 cyt. przepisu stanowi, że jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych. Przepis art. 24 § 1 zd. 3 k.p.c. odsyła do art. 448 k.c., który w razie naruszenia dobra osobistego uprawnia sąd do przyznania temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Niezależnie od rodzaju dochodzonego roszczenia należy podnieść, że zgodnie z art. 24 k.c. ochrona przysługuje jedynie przed bezprawnym zagrożeniem lub naruszeniem dobra osobistego. Nie każde zatem zagrożenie lub naruszenie dobra osobistego uzasadnia jego ochronę. W razie wystąpienia okoliczności wyłączających bezprawność zagrożenia lub naruszenia dobra osobistego ochrona ta nie przysługuje, przy czym art. 448 k.c. nie określa, kto ponosi odpowiedzialność za naruszenie dóbr osobistych i nie różnicuje jej w zależności od podmiotu odpowiedzialnego.

W świetle uzasadnienia roszczeń powódki wyjaśnienia wymaga, że zgodnie z § 23 ust. 2 zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 grudnia 2003 roku w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej, w brzmieniu obowiązującym w okresie, w którym rozpoznawana była sprawa o przyjęcie powódki do szpitala psychiatrycznego, wokanda zawierała: imiona i nazwiska sędziów i ławników, sygnatury akt spraw wyznaczonych na posiedzenie, oznaczenie godzin, na które sprawy wyznaczono, imiona i nazwiska stron i innych osób wezwanych. W sprawach rozpoznawanych w trybie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego (a więc m.in. w sprawach o przyjęcie osoby do szpitala psychiatrycznego bez jej zgody – art. 42 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego) na wokandzie wskazywano nadto przedmiot sprawy.

 

Sąd Rejonowy oddalając powództwo wskazał:

W konsekwencji przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy Sąd uznał, że stronie pozwanej nie można przypisać bezprawności podejmowanych działań – sporządzanie i publikowanie przez pozwanego wokand sądowych nie mieści się bowiem w tej kategorii. Nie deprecjonując odczuć powódki, a także subiektywnego przekonania o doznanej krzywdzie, podzielić należy argumentację przedstawioną w odpowiedzi na pozew, że działanie pozwanego wynikało z konieczności realizacji przepisów prawa i nie miało na celu poniżenia, czy też innego naruszenia dóbr osobistych powódki. Powtórzenia wymaga, że same odczucia powódki związane z treścią wokandy oraz jej przeświadczenie o tym, jak może być postrzegana przez osoby trzecie (zauważyć jednak należy, że powódka nie dostarcza dowodów na to, że z wokandą zapoznała się chociażby jedna postronna osoba ani nie zgłosiła żadnego dowodu na tę okoliczność) są niewystarczające do uznania jej żądań za zasadne.

Dla zasadności przedmiotowego roszczenia o zadośćuczynienie niezbędne było bowiem ustalenie że ewentualne naruszenie dóbr osobistych miało bezprawny charakter. Skoro zaś wszystkie czynności pozwanego zostały przedsięwzięte w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa, to tym samym uwolnił
się on od odpowiedzialności za ewentualne naruszenie dóbr osobistych powódki.