WSA: słuszna kara upomnienia za ujawnienie danych sygnalisty

W czerwcu 2022 r. Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych wydał decyzję, w której udzielił upomnienia jednemu z Powiatowych Inspektorów Nadzoru Budowlanego (PINB).

Upomnienie to było skutkiem umieszczenia, w akta postępowania administracyjnego, pisma osoby, której dane dotyczą, a która nie była stroną postępowania, a “jedynie” przesłała podpisany donos dotyczący prac budowlanych podjętych przez sąsiada.

Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego podjął decyzję o wszczęciu z urzędu postępowania “wyjaśniającego w przedmiocie robót budowlanych na działce ewidencyjnej […] położonej w miejscowości […]”.

Mimo tego, że osoba składająca donos zaznaczyła, w jego treści, że “prosi o przeprowadzenie anonimowej kontroli działań podejmowanych przez jej sąsiadów na działce (…)”, to PINB postanowił, że umieści cały dokument w aktach postępowania administracyjnego.

Nie trudno się domyśleć co się dalej wydarzyło. Sąsiedzi, czyli strony postępowania administracyjnego zapoznały się z aktami sprawy i uzyskały informację, o tym kto poinformował PINB.

Gdy sprawa trafiła do UODO ze skargi osoby donoszącej PINB wskazał:

że nie ujawnił danych osobowych D. A. zawarte w jej piśmie dnia […] czerwca 2021 r. informującym o nieprawidłowościach w pracach budowlanych na działce sąsiadującej z jej nieruchomością osobom trzecim, a jedynie stronom postępowania, którymi są A. D. i P. D. Powiatowy Inspektor wyjaśnił, że pismo D. A. jako część akt postępowania jest jawne dla stron tego postępowania (wyjaśnienia Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w […] z dnia […] lutego 2022 r. w aktach sprawy).

Prezes UODO, w uzasadnieniu decyzji, wskazał, że:

z ustaleń przeprowadzonego postępowania wynika, że dane osobowe D. A., jako osoby, która poinformowała Powiatowego Inspektora o podejrzeniu naruszenia przepisów ustawy Prawo budowlane, zawarte w jej piśmie z dnia […] czerwca 2021 r., zostały udostępnione stronom postępowania wszczętego z urzędu na skutek ww. jej zawiadomienia, tj. A. D. i P. D.;

zdaniem organu w świetle obowiązujących przepisów ujawnienie przez Powiatowego Inspektora stronom prowadzonego postępowania administracyjnego danych osobowych D. A., jako osoby, która zawiadomiła Powiatowego Inspektora o możliwych nieprawidłowościach dotyczących budynku mieszkalnego, na skutek którego to zawiadomienia organ podjął czynności z urzędu, należy uznać za nieuzasadnione;

dane osobowe osoby zawiadamiającej organ o potencjalnych nieprawidłowościach powinny bowiem co do zasady zostać poufne w ramach postępowania prowadzonego przez organ z urzędu w sytuacji, kiedy nie jest ona stroną postępowania w sprawie toczącej się na skutek otrzymanego od niej zgłoszenia i nie mogą być ujawniane w toku postępowania stronom i uczestnikom tego postępowania.

Prezes UODO uznał, że udostępnienie danych osobowych D. A. jako osoby zawiadamiającej organ o zaobserwowanych nieprawidłowościach stronom postępowania administracyjnego nie miało podstaw prawnych i naruszyło art. 6 ust. 1 RODO.

Mając na względzie całokształt okoliczności faktycznych i prawnych niniejszej sprawy, w tym przede wszystkim wagę stwierdzonego naruszenia, jak i jego charakter, Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych skorzystał w niniejszej sprawie z instrumentu o charakterze naprawczym, o którym mowa w art. 58 ust. 2 lit. b RODO i udzielił Powiatowemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego w […] upomnienia za naruszenia art. 6 ust 1 RODO poprzez udostępnienie danych osobowych D. A. na rzecz A. i D. i Pana P. D. bez podstawy prawnej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie rozpoznając skargę Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego podzielił pogląd zaprezentowany przez Prezesa UODO. Sąd wskazał, że:

okoliczności sprawy jednoznacznie wskazują na naruszenie przez PINB w […] przepisów RODO, tj. art. 6 ust. 1 RODO poprzez udostępnienie danych osobowych D. A. A. i P. D. Stanowisko Prezesa UODO stwierdzające powyższe jest prawidłowe. Zasadnie też w tych okolicznościach Prezes UODO udzielił PINB upomnienia, co stanowi w okolicznościach sprawy właściwą sankcję za niezgodne z prawem działanie organu na gruncie RODO;

podkreślenia na gruncie tej sprawy wymaga, że niezależnie od tego, jak PINB postrzega rolę organu kontroli i nadzoru nad przestrzeganiem prawa budowlanego – w kontekście umieszczenia pisma (sygnału) obywatela o nieprawidłowościach w aktach postępowania administracyjnego wszczętego z urzędu – zdaniem Sądu przepisy prawa nie uniemożliwiają organowi kontroli wszczęcie z urzędu postępowania administracyjnego bez jakiegokolwiek pisma (informacji) od obywatela;

z pewnością zaś przepisy prawa budowlanego nie stanowią podstawy do ujawniania, rozpowszechniania danych osobowych osób kierujących sygnały w zakresie nieprawidłowości dotyczących przestrzegania prawa budowlanego, w tym stronom postępowania wszczętego z urzędu, w sytuacji, gdy osoby informujące o nieprawidłowościach nie są stroną danego postępowania administracyjnego. Z taką sytuacją mieliśmy zaś do czynienia w tej sprawie.