Sąd Apelacyjny: RODO nie wprowadza zakazu publikowania danych osobowych

Przepisy ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych są stale powodem zainteresowania sądów powszechnych. Tym razem jeden z Sądów Apelacyjnych oddalił apelację od wyroku Sądu Okręgowego.

Powódka, będąca członkiem pewnej Spółdzielni Mieszkaniowej wniosła pozew dotyczący m.  in. ustalenia nieważności jednej z uchwał Walnego Zgromadzenia oraz:

nakazania stronie pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (…) z siedzibą w S. uruchomienia strony internetowej pozwanej Spółdzielni i opublikowania na niej statutu pozwanej Spółdzielni, regulaminów, uchwał i protokołów obrad organów pozwanej Spółdzielni, a także protokołów lustracji i rocznych sprawozdań finansowych za okres od dnia 31 lipca 2007 r., w sposób umożliwiający zapoznanie się z nimi członkom pozwanej Spółdzielni

Sąd Okręgowy w orzeczeniu z marca 2019 r.:

nakazał pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (…) w S. uruchomienie strony internetowej pozwanej Spółdzielni i opublikowania na niej statutu pozwanej Spółdzielni, regulaminów, uchwał i protokołów obrad organów pozwanej, a także protokołów lustracji i rocznych sprawozdań finansowych za okres od 31 lipca 2007 roku, w sposób umożliwiający zapoznanie się z nimi członkom pozwanej Spółdzielni (pkt I)

Spółdzielnia nie zgadzając się z taką interpretacją art. 8 prim 1 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wniosła apelację, kwestionując orzeczenia na dwóch płaszczyznach:

po pierwsze uważa ona, że art. 8 ( 1 )ust. 3 u.s.m. nie kreuje roszczenia po stronie członka spółdzielni, a przepis ten nie stwarza obowiązku, a jedynie różna od niego powinność spółdzielni zachowania się zgodnie z jego treścią.

po drugie, w ocenie skarżącej, art. 8 ( 1 )ust. 3 u.s.m. pozostaje w sprzeczności z nadrzędnymi w stosunku do niego przepisami art. 5 ust. 1 lit. b, c, e, f rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych; zwane dalej RODO).

Z punktu widzenia ochrony danych osobowych Sąd Apelacyjny przekazał, w orzeczeniu, wiele istotnych informacji:

w ocenie Sądu Apelacyjnego argumentacja pozwanej nie została w tej materii w sposób właściwy ukierunkowana, co w szczególności dotyczy stanowiska prezentowanego przez jej pełnomocnika na rozprawie apelacyjnej.

rolą Sądu rozpoznającego przedmiotową sprawę jest bowiem wyłącznie ocena, czy wykonanie obowiązku publikacyjnego z art. 8 1 ust. 3 u.s.m. jest możliwe z punktu widzenia regulacji RODO.

nie jest natomiast jego zadaniem określenie, w jaki sposób pozwana – jako administrator danych osobowych – ma ten obowiązek wykonać, bowiem są to już wyłącznie jej – a nie sądu cywilnego – kompetencje.

ochrona danych wrażliwych o których mowa w art. 9 ust. 1 RODO, o ile takowe w publikowanych dokumentach będą się znajdować, jest oczywiście możliwa, już tylko choćby poprzez wykorzystanie powszechnie używanych w takich przypadkach technik, jak np. anonimizacja danych.

wykracza również poza potrzeby niniejszego postępowania problematyka ewentualnego nieuprawnionego posłużenia się tymi danymi przez osoby trzecie, bowiem nie pozostaje ona w jakimkolwiek prawnie relewantnym związku z oceną obowiązku publikowania dokumentów, w których dane te mogą być zawarte.

Newsletter

Niewątpliwie to procesowym obowiązkiem pozwanej było przedstawienie argumentacji, która racjonalizowałaby wniosek o sprzeczności art. 8 1 ust. 3 u.s.m. z przepisami RODO, czego zdaniem Sądu Apelacyjnego, skutecznie nie uczyniła. W apelacji skarżąca skupiła się na przedstawieniu poglądów dotyczących ratio legis wprowadzenia w życie RODO, zasad określonych w jej art. 5, nadrzędności przepisów prawa unijnego wobec prawa krajowego, czy też wykazaniu, że część dokumentów, których obowiązek publikacji nałożył na nią Sąd I instancji zawiera dane osobowe, które to stanowisko Sąd Apelacyjny w całości podziela, lecz które nie dotyczy wprost istoty analizowanego zagadnienia;

wynika z nich bowiem jedynie to, że RODO nakłada na administratora danych osobowych (w tym przypadku pozwaną), określone powinności w zakresie ich przetwarzania. Żaden z powołanych przepisów, w szczególności art. 5 RODO nie stanowi natomiast podstawy do wnioskowania, że przepisy tego aktu prawnego wprowadzają zakaz publikowania treści, w których znajdować się mogą dane osobowe. Jak już bowiem wskazano, odróżnić należy normatywny obowiązek publikacji określonych treści (w tym przypadku dokumentów, o których mowa w art. 8 1 ust. 3 u.s.m.), od sposobu ich publikacji, uwzględniającego wymogi wynikające z przepisów RODO;

tymczasem, w ocenie Sądu Apelacyjnego, pozwana dokonuje niedopuszczalnego zabiegu interpretacyjnego, polegającego na wyprowadzeniu z ogólnych zasad RODO tezy, że przepisy tego rozporządzenia wprowadzają generalny zakaz publikacji treści zawierających dane osobowe;

tymczasem jest tak, że pozwana – jako administrator danych osobowych – obowiązana jest stosować prawo krajowe, tj. 8 1 ust. 3 u.s.m. w sposób zgodny z RODO. Tylko tego rodzaju korelacja normatywna miedzy tymi źródłami prawa występuje;

odmiennie niż skarżąca, istotę tego zagadnienia trafnie zdekodowała powódka w złożonej do akt sprawy odpowiedzi na apelację. Słusznie wskazała ona, że dane osobowe zawarte w dokumentach spółdzielni podlegających obowiązkowi publikacji na stronie internetowej, łącznie z ewentualnymi danymi wrażliwymi (po ich anonimizacji), podlegać mogą ich przetworzeniu, polegającym na ich opublikowaniu ww. sposób, do wglądu wyłącznie członków spółdzielni (tj. innych osób prywatnych), bowiem jest to zgodne z art. 6 ust. 1 lit. c oraz ust. 3 lit. b RODO;

wedle tych regulacji przetwarzania danych jest zgodne z prawem, gdy przetwarzanie takie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze, zaś podstawa przetwarzania określona jest w prawie państwa członkowskiego, któremu podlega administrator;

zaakceptować należy w pełni, w takich uwarunkowaniach prawnych, stanowisko powódki, że tego rodzaju prawny obowiązek przetwarzania danych określony został w art. 8 1 ust. 3 u.s.m. To zaś, w jaki sposób oraz jakim nakładem sił i środków pozwana obowiązek ten zrealizuje, wykracza – jak wyżej wskazano – poza ramy niniejszego procesu. Rolą sądu była bowiem wyłącznie ocena, czy obowiązek taki – w aktualnym stanie prawnym rzeczywiście istnieje.