WSA o danych dotyczących małżeństwa w CEIDG
We wrześniu 2023 r. Prezes UODO wydał postanowienie, w którym odmówił wszczęcia postępowania administracyjnego w pewnej sprawie.
Pewien obywatel skarżył się na:
na nieprawidłowości w procesie przetwarzania jego danych osobowych przez Ministra […] polegające na przetwarzaniu (w tym upublicznieniu) w zakładkach “[…]” na stronie internetowej (ceidg.gov.pl) informacji o pozostawaniu przez niego w małżeńskiej wspólności majątkowej, o następującej treści: “[…] maja 2023 r. złożyłem do Administratora (…).
Skarżący podniósł również, że operacja upubliczniania jego danej osobowej w zakładkach “[…]” na stronie internetowej ceidg.gov.pl jest całkowicie bezzasadna, oraz iż jest to informacja określająca jego seksualność oraz orientację seksualną, a zatem jest ona wykonywana bez podstawy prawnej z art. 9 ust. 2 RODO.
W związku z powyższym M. M. wniósł o nakazanie administratorowi: usunięcia jego danej osobowej “Tak” (oraz ewentualnie też “Nie”) określającej “Małżeńska wspólność majątkowa” z publicznie dostępnej strony internetowej […] oraz zaprzestania wykonywania zautomatyzowanej operacji przetwarzania jego danej osobowej “Tak” (oraz ewentualnie też “Nie”) określającej “Małżeńska wspólność majątkowa” polegającej na jej upublicznianiu na stronie internetowej ceidg.gov.pl.
Zdaniem Prezesa UODO oczywiste jest, że informacja, o której mowa w art. 5 ust. 2 pkt 16 ustawy o CEIDG, czyli zgłoszona we wniosku o wpis do CEIDG informacja o istnieniu lub ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej, podlega usunięciu z CEIDG dopiero po upływie 10 lat od dnia wykreślenia przedsiębiorcy z CEIDG. Ponadto ta informacja nie należy do informacji niepodlegających udostępnieniu na stronie internetowej CEIDG na podstawie art. 45 ust. 2 w związku z art. 43 ust. 1 ustawy o CEIDG.
Zatem informacja o zgłoszonym przez skarżącego we wniosku o wpis do CEIDG fakcie pozostawania w małżeńskiej wspólności majątkowej nie może zostać usunięta z CEIDG przed upływem 10 lat od dnia wykreślenia go z CEIDG. W związku z tym, na podstawie art. 45 ust. 2 ustawy o CEIDG, do czasu upływu ww. okresu musi być ona udostępniana na stronie internetowej CEIDG. Oznacza to, że przetwarzanie (w tym upublicznianie) na stronie internetowej CEIDG archiwalnych informacji o pozostawaniu przez skarżącego w małżeńskiej wspólności majątkowej stanowi spełnienie obowiązku prawnego ciążącego na administratorze i jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym oraz w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę Obywatela na przedmiotowe postanowienie wskazując, że:
W niniejszej sprawie organ zasadnie odmówił wszczęcia postępowania z powołaniem się na ww. przepis. Brak było bowiem podstaw do wszczęcia i prowadzenia postępowania administracyjnego w sytuacji, gdy żądanie zawarte w skardze z dnia 4 lipca 2023 r. nie mogło być zrealizowane, zarówno na przedmiot żądania jak i kompetencje Prezesa UODO załatwienia sprawy wnioskowanej przez skarżącego.
Podkreślić należy, że Prezes UODO może podejmować czynności, które znajdują się w zakresie jego uprawnień oraz tylko w sprawach, które należą do jego właściwości rzeczowej. Uprawnienia te i zakres właściwości określone są w RODO, ustawie z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych oraz przepisach szczególnych, które przewidują ograniczenia kompetencji Prezesa UODO w odniesieniu do przetwarzania danych osobowych przez określone podmioty bądź w określonych okolicznościach.
Ustawodawca (art. 49 ust. 2) wprowadził wymóg 10-letniego okresu przetwarzania danych przedsiębiorcy wykreślonego z CEIDG oraz osób, które dokonały wpisu do CEIDG, a następnie złożyły wniosek o wpis do CEIDG z informacją o niepodjęciu działalności gospodarczej, został przez ustawodawcę uznany za realizujący zasadę celowości i zasadę proporcjonalności przetwarzania danych osobowych przedsiębiorców wykreślonych z CEIDG oraz osób, które co prawda dokonały wpisu do CEIDG, ale nie podjęły działalności gospodarczej i dokonały zgłoszenia tego faktu.
Małżeńska wspólność majątkowa jest pojęciem stricte prawnym koniecznym dla ustalenia małżeńskiego ustroju majątkowego zakładająca współwłasność przedmiotów majątkowych nabytych przez małżonków w zakresie określonym przez ustawę bądź umowę. Pozostawanie w związku małżeńskim i założenie rodziny, jako podstawowej komórki społecznej, jeśli się zważy na uwarunkowania społeczne, nie jest wyznacznikiem seksualności lub preferencji seksualnych.
Wyczerpujące i rozbudowane o warstwę merytoryczną uzasadnienie zaskarżonego postanowienia, w istocie charakterystyczne dla uzasadnienia administracyjnej, ma swoje umocowanie w obowiązku wykazania przez organ nadzorczy oczywistości nieuzasadnionego żądania.
